Muxtasar hasbu holim

Kaminangiz – faqiru haqir Botirxon Akramxo‘ja eshon o‘g‘li 1932-yilning 20-noyabrida Farg‘ona vodiysining qadimiy O‘sh shahrida (arab manbalarida: “Xayrul baladon”, vodiyning ziyoratgohlaridan – “Makkai Ajam”), dehqon-bog‘bon xonadonida tavallud topganman.

Avval yetti yillik maktabda (sobiq Sulton mingboshi – olim va dramaturg Izzat Sultonning bobosi qurdirgan imoratlaridan birida), so‘ngra viloyat pedagogika bilim yurtida, O‘sh o‘qituvchilar institutida tahsil oldim.

1952-1954-yillarda Toshkent Nizomiy nomidagi pedagogika institutida o‘zbek tili va adabiyoti fakultetida o‘qishni davom ettirdim.

1954-1963-yillarda O‘sh shahri maktablarida o‘zbek tili, adabiyoti va tarix fanlaridan dars berdim. Adabiyot va tarixga muhabbat o‘sha paytlarda shakllangan, shahar o‘qituvchilar uyida – xalq teatrida, so‘ng viloyat teatrida o‘rindoshlik asosida faoliyat ko‘rsatganman, respublika (Qirg‘iziston) festivalida qatnash-ganman va faxriy yorliq olganman.

1963-1966-yillarda Nizomiy nomidagi pedagogika instituti aspiranturasida o‘qishni davom ettirdim. Qadrdon institut dargohida ustoz olimlar: Maqsud Shayxzoda, Hamid Sulay-mon, Natan Mallayevlardan, muttasil tahsil, ta’lim, ma’rifiy va ma’naviyat saboqlarini oldim.

1966-1969-yillarda O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Til va adabiyot institutida kichik ilmiy xodim bo‘lib ishladim.

1967-yilda “Navoiy lirikasida majoziy obrazlar” mavzuida nomzodlik dissertatsiyasini yoqladim. Ustozim professor Hamid Sulaymon bilan Toshkentda va Sankt-Peterburgda bir necha vaqt ilmiy muloqotlarda bo‘lganim bir umr unutilmas xotiralarimdir.

1969-1977-yillarda Toshkent davlat universitetida dotsent va katta ilmiy xodim – doktorant lavozimlarida faoliyat ko‘rsatdim. Doktorantura muddati tugagandan so‘ng universitetdan ketishga to‘g‘ri keldi. Nihoyat, 1991-yilda Abu Rayhon Beruniy nomidagi Toshkent texnika universitetida doktorlik dissertasiyasini yoqladim, ikki yildan so‘ng professorlik lavozimini oldim.

1999-yilda, shukrki, hozirgi O‘zbekiston Milliy universitetining O‘zbek mumtoz adabiyoti kafedrasiga ishga qaytdim.

Aspirantlik yillaridan to 1991-yilgacha uchta monografik risola nashr etildi (“She’riyat gavhari”, “Olam butunligi”, “Fasohat mulkining sohibqironi”). Keyingi yillarda turli nashriyotlarda uchta kitob qo‘lyozmasi chop etilish navbatini kutib yotibdi (“So‘z guhari”, “Jahon gul ichinda nihon”, “Bir she’r sharhi” turkumidan). 2007-yilda “Navoiy shohbaytlari” chop etildi.

1969-2002-yillar orasida Navoiy, Bobur, Cho‘lpon, Usmon Nosir, Mirtemir, Zulfiya, Erkin Vohidov, Abdulla Oripov, Rauf Parfi va ko‘p boshqa shoirlar ijodini tadqiq va tahlil etuvchi 100-120 dan ortiq ilmiy-tanqidiy maqolalar gazeta va jurnal sahifalarida e’lon qilingan.

Boshqa bir yangi ijodiy ishtiyoq: daf’atan, kaminada uyg‘ongan orifona she’r “dag‘dag‘asi” (Bobur) va qasida-doston rag‘bati, balkim bu – qalam ma’budi Atorudning ilk mujdasidir...